छात्रों को ये प्रतिज्ञायें लेनी चाहिए

 पठनात् पाठनाच्चैव प्रचाराद् व्यवहारतः ।

रक्षिष्यामि प्रयत्नेन स्वीयं सारस्वतं निधिम् ॥ १ ॥

पठन, पाठन, प्रचार तथा व्यवहार इन उपायों से में प्रयत्न पूर्वक अपनी सारस्वत निधि की रक्षा करूंगा ।। १ ।।

मनूपदिष्ट-मार्गेण विद्या चारित्र-संयुतः ।

चरित्रं शिक्षयिष्यामि पृथिव्यां सर्वमानवान् ॥ २ ॥

विद्या और चरित्र से युक्त होकर मैं मनु के उपदेशानुसार पृथिवी के समस्त मानवों को चरित्र की शिक्षा दूँगा ॥ २ ॥

हिताय सर्वजगतो भारतीयार्य-संस्कृतिम् ।

पुनः प्रचारयिष्यामि समस्ते पृथिवातले ॥ ३ ॥

समस्त जगत् के कल्याण के लिये मैं सम्पूर्ण पृथिवी मंडल पर भारतीय आर्य-संस्कृति का पुनः प्रचार करूंगा ॥ ३ ॥

सर्वान् सामाजिकान् दोषान् कुरीतीरखिलास्तथा ।

नाशयित्वा करिष्यामि समाजं च समुज्ज्वलम् ॥ ४ ॥

समाज में प्रचलित समस्त दोषों तथा सभी कुरीतियों को नष्टकर में समाज को सब प्रकार से निर्दोष तथा निर्मल बनाऊँगा ॥ ४ ॥

सर्वं प्राच्यं तथा नव्यं ज्ञानं विज्ञानमेव च ।

ज्ञात्वा सम्यग् गुणैस्तेषां साधयिष्ये जगद्धितम् ॥ ५ ॥

समस्त प्राचीन तथा नवीन ज्ञान-विज्ञान का समुचित रूप से अध्ययन कर उनके गुणों और उनकी निर्दोष कल्याणकारी मन्यताओं से जगत् का हितसाधन करूंगा ॥ ५ ॥

ज्ञानं सत्यं सदाचारं स्नेहं न्यायं च सर्वतः ।

स्थापयित्वा करिष्यामि सुखशान्तिमयं जगत् ॥ ६ ॥

ज्ञान, सत्य, सदाचार, स्नेह तथा न्याय का सर्वत्र स्थापन एवं प्रचार कर जगत को सुख और शांतिमय बनाऊंगा ॥ ६ ॥

आत्मज्ञानेन विज्ञानं सदाचारेण शिक्षणम् ।

बुद्धया धर्मं च संयोज्य करिष्ये विश्वमङ्गलम् ॥ ७ ॥

आत्मज्ञान से विज्ञान को, सदाचार से शिक्षा को तथा बुद्धि से धर्म को संयुक्तकर समस्त विश्व का मङ्गल-साधन करूंगा ।। ७ ।।

त्यक्त्वा सङ्कीर्णतां सर्वां सदा भूमानमास्थितः ।

उच्चलक्ष्यो विशालात्मा वर्तिष्ये लोकसंग्रहे ॥ ८ ॥

सभी संकीर्णताओं को त्यागकर, सदा भूमा (आत्मानन्द) को हो दृष्टि में रखते हुए उच्च लक्ष्य एवं विशाल हृदय हो कर लोकसंग्रह में संलग्न रहूंगा ॥ ८ ॥

नेतृत्वं शासनं शस्त्रं सेवां साहित्यमेव वा ।

गृहीत्वा राष्ट्रसेवायाश्चरिष्ये व्रतमुत्तमम् ॥ ६ ॥

नेतृत्व, शासन, शस्त्र, सेवा अथवा साहित्य के माध्यम से राष्ट्रसेवा के श्रेष्ठ व्रत का पालन करता रहूँगा ॥ ९ ॥

(लेखक- पं० वासुदेव द्विवेदी शास्त्री)

Share:

कोई टिप्पणी नहीं:

एक टिप्पणी भेजें

अनुवाद सुविधा

ब्लॉग की सामग्री यहाँ खोजें।

लोकप्रिय पोस्ट

जगदानन्द झा. Blogger द्वारा संचालित.

मास्तु प्रतिलिपिः

इस ब्लॉग के बारे में

संस्कृतभाषी ब्लॉग में मुख्यतः मेरा
वैचारिक लेख, कर्मकाण्ड,ज्योतिष, आयुर्वेद, विधि, विद्वानों की जीवनी, 15 हजार संस्कृत पुस्तकों, 4 हजार पाण्डुलिपियों के नाम, उ.प्र. के संस्कृत विद्यालयों, महाविद्यालयों आदि के नाम व पता, संस्कृत गीत
आदि विषयों पर सामग्री उपलब्ध हैं। आप लेवल में जाकर इच्छित विषय का चयन करें। ब्लॉग की सामग्री खोजने के लिए खोज सुविधा का उपयोग करें

समर्थक एवं मित्र

सर्वाधिकार सुरक्षित

विषय श्रेणियाँ

ब्लॉग आर्काइव

संस्कृतसर्जना वर्ष 1 अंक 1

संस्कृतसर्जना वर्ष 1 अंक 2

संस्कृतसर्जना वर्ष 1 अंक 3

Sanskritsarjana वर्ष 2 अंक-1

Recent Posts

लेखानुक्रमणी

लेख सूचक पर क्लिक कर सामग्री खोजें

अभिनवगुप्त (1) अलंकार (3) आधुनिक संस्कृत गीत (14) आधुनिक संस्कृत साहित्य (5) उत्तर प्रदेश संस्कृत संस्थान (1) उत्तराखंड (1) ऋग्वेद (1) ऋषिका (1) कणाद (1) करवा चौथ (1) कर्मकाण्ड (47) कहानी (1) कामशास्त्र (1) कारक (1) काल (2) काव्य (17) काव्यशास्त्र (27) काव्यशास्त्रकार (1) कुमाऊँ (1) कूर्मांचल (1) कृदन्त (3) कोजगरा (1) कोश (12) गंगा (1) गया (1) गाय (1) गीति काव्य (1) गृह कीट (1) गोविन्दराज (1) ग्रह (1) छन्द (6) छात्रवृत्ति (1) जगत् (1) जगदानन्द झा (3) जगन्नाथ (1) जीवनी (6) ज्योतिष (20) तकनीकि शिक्षा (21) तद्धित (10) तिङन्त (11) तिथि (1) तीर्थ (3) दर्शन (19) धन्वन्तरि (1) धर्म (1) धर्मशास्त्र (14) नक्षत्र (2) नाटक (4) नाट्यशास्त्र (2) नायिका (2) नीति (3) पतञ्जलि (3) पत्रकारिता (4) पत्रिका (6) पराङ्कुशाचार्य (2) पर्व (2) पाण्डुलिपि (2) पालि (3) पुरस्कार (13) पुराण (3) पुस्तक (1) पुस्तक संदर्शिका (1) पुस्तक सूची (14) पुस्तकालय (5) पूजा (1) प्रत्यभिज्ञा शास्त्र (1) प्रशस्तपाद (1) प्रहसन (1) प्रौद्योगिकी (1) बिल्हण (1) बौद्ध (6) बौद्ध दर्शन (2) ब्रह्मसूत्र (1) भरत (1) भर्तृहरि (2) भामह (1) भाषा (1) भाष्य (1) भोज प्रबन्ध (1) मगध (3) मनु (1) मनोरोग (1) महाविद्यालय (1) महोत्सव (2) मुहूर्त (1) योग (5) योग दिवस (2) रचनाकार (3) रस (1) रामसेतु (1) रामानुजाचार्य (4) रामायण (3) रोजगार (2) रोमशा (1) लघुसिद्धान्तकौमुदी (45) लिपि (1) वर्गीकरण (1) वल्लभ (1) वाल्मीकि (1) विद्यालय (1) विधि (1) विश्वनाथ (1) विश्वविद्यालय (1) वृष्टि (1) वेद (6) वैचारिक निबन्ध (26) वैशेषिक (1) व्याकरण (46) व्यास (2) व्रत (2) शंकाराचार्य (2) शरद् (1) शैव दर्शन (2) संख्या (1) संचार (1) संस्कार (19) संस्कृत (15) संस्कृत आयोग (1) संस्कृत कथा (11) संस्कृत गीतम्‌ (50) संस्कृत पत्रकारिता (2) संस्कृत प्रचार (1) संस्कृत लेखक (1) संस्कृत वाचन (1) संस्कृत विद्यालय (3) संस्कृत शिक्षा (6) संस्कृत सामान्य ज्ञान (1) संस्कृतसर्जना (5) सन्धि (3) समास (6) सम्मान (1) सामुद्रिक शास्त्र (1) साहित्य (7) साहित्यदर्पण (1) सुबन्त (6) सुभाषित (3) सूक्त (3) सूक्ति (1) सूचना (1) सोलर सिस्टम (1) सोशल मीडिया (2) स्तुति (2) स्तोत्र (11) स्मृति (12) स्वामि रङ्गरामानुजाचार्य (2) हास्य (1) हास्य काव्य (2) हुलासगंज (2) Devnagari script (2) Dharma (1) epic (1) jagdanand jha (1) JRF in Sanskrit (Code- 25) (3) Library (1) magazine (1) Mahabharata (1) Manuscriptology (2) Pustak Sangdarshika (1) Sanskrit (2) Sanskrit language (1) sanskrit saptaha (1) sanskritsarjana (3) sex (1) Student Contest (2) UGC NET/ JRF (4)