संस्कृत के आधुनिक गीतकारों की प्रतिनिधि रचनायें (भाग-3) में अधोलिखित गीतकारों के गीत संकलित हैं-
गीतकारों के नाम पुस्तक का नाम गीतों की संख्या
चल चल पुरतो निधेहि चरणम्
मनसा सततं स्मरणीयम्
त्वमेव मम देवता
अयि भारतजननि ! त्वमेव मम देवता।
त्वमेव मम देवता,
देवते! त्वमेव माता पिता । ॥ध्रु० ।।
श्वासे श्वासे श्वासोच्छ्वासे तवैव
संचिन्तनम्
तवैव संचिन्तनं सर्वथा तवैव
गुणगुञ्जनम् ।
त्वदेकमयमिदमन्तः करणं,
त्वमेव हृदये स्थिता ।
त्वमेव मम देवता ।।१।।
निमिषे निमिषे निमिषोन्मेषे तवैव
सम्पूजनम् ।
तवैव संपूजनं मानसे तव रूपध्यानम् ।
तवाराधना व्रतं परं मे
त्वमाराध्यदेवता । ।
त्वमेव मम देवता ।।२।।
भूयो भूयो भवतु जननि मे किमपि त्वयि
जननम् ।
किमपि त्वयि जननं,
भवतु मे त्वदर्थमयि मरणम् ।
त्वमेव मम चेतना भगवति! त्वमेव
परमाऽस्मिता ।।
त्वमेव मम देवता ।।३।।
महामङ्गले! परमवत्सले,
सदोदारशीले ।
स्वरूपोज्ज्वले निसर्गविमले,
दिव्यशोधवले ।
त्वयैव लोके सकलानामिह देवानां
देवता ।।
त्वमेव मम देवता । ।४।।
रत्नाकराधौतपदां हिमालय किरीटिनीम्
ब्रह्मराजर्षिरत्नाढ्यां वन्दे
भारतमातरम् ।।
रागः -दरबारी कानडा
तीर्थभारतम् से साभार
लेखक- श्रीधर भास्कर वर्णेकर
त्वमेव शरणम्
भारतजननि ! त्वमेव शरणम्
त्वमेव शरणम् त्वमेव शरणम् ।। ध्रु०
।।
महामङ्गले परमवत्सले
तवैव सेवाव्रतं जीवनम्
तवैव सेवा व्रतमामरणम् ।। त्वमेव
शरणम् ।।१।।
त्वया प्रदत्तं मनुजशरीरम्
अतिपटुकरणं सुगुणोदारम् ।
श्वासे श्वासे विशीर्यतामयि जननि
त्वत्-कारणम् ।।
त्वमेव शरणम् त्वमेव शरणम् ।।२ ।।
कौमारे यौवने निर्मलम् ।
सधनं सबलं सफलं सकलम्।
जीवनकमलं मम पूजयतां, सदैव तव चरणम्
।।
त्वमेव शरणम् त्वमेव शरणम् ।।३।।
शारीरं वाचिकं मानसम् ।
कर्म सात्त्विकं तथा राजसम् ।
भवति, क्रियते, भवतु तदनिशं, सदये तव पूजनम् ।।
त्वमेव शरणम्। त्वमेव शरणम् ।४ ।।
लेखक- श्रीधर भास्कर वर्णेकर
रागः जोग,
मेलः काफी
भारतमाता विजयताम्
अखण्डभूमण्डले। माता मे विजयताम् ।।
भारतमाता मे विजयताम् ।। ध्रु० ।।
धवल-हिमाचल-मुकुटमण्डिता ।
महासरिन्मालिका भूषिता
महार्णव- क्षालित-पदकमला। भूदेवी
विजयताम् ।।
हिंदुभूदेवीयं विजयताम् ।।१।।
परमऋषीणाम् राजर्षीणाम् ।
महामुनीनां महाकवीनाम् ।
यतिव्रतानां पतिव्रतानाम् । जननीयं विजयताम्
।।
भारतमाता मे विजयताम् ।।२।।
ज्ञानमयी शारदारूपिणी ।
शक्तिमयी चण्डिकारूपिणी ।
धनधान्यमयीन्दिरारूपिणी । देवीयं
विजयताम् ।।
भारतमाता मे विजयताम् ।।३।।
लेखक- श्रीधर भास्कर वर्णेकर
रागः ललित मेलः मारवा ।
भारतदेशो जयतु महान्
भारतदेशो जयतु महान् । अन्तर्यामी
मम भगवान् ।।ध्रु०।।
तुङ्गहिमाचल-किरीटशाली । गङ्गा-यमुना-रेवा-माली ।।
रविशशिमण्डल- दिव्यकुण्डली ।
अगणितऋषिमुनि-विभूतिमान् ।।१।।
शान्तो दान्तो नित्यसंयमी । यागी योगी
दृढयमनियमी ।।
महामनस्वी स्वात्मविक्रमी
जगदगुरुयों विद्यावान् ।।२ ।।
श्वसिति सनातन वैदिकमन्त्रम् । गायति
रामायणं पवित्रम् ।
भागवतं भारतं विचित्रम् । महामनीषी
प्रतिभावान् ।।३।।
देशे देशे निपीडितानाम् । विवासितानां
विपद्गतानाम् ।
असहायानां दीनजनानाम् । आश्रयदाता
करुणावान् ।।४।।
भवतु शरीरं चित्तं वित्तम् । सदैव
भारतसेवायत्तम् ।
सर्वस्वं
भारताय दत्तम् । स एव परमेश्वरो महान् ।।५।।
तीर्थभारतम् से साभार
लेखक- श्रीधर भास्कर वर्णेकर
रागः - पीलु मेलः काफी। मिश्ररागः ।
प्रबलमतुलं भारतम्
जयतु सकले भूतलेऽस्मिन् । प्रबलमतुलं
भारतम् ।।ध्रु०।।
शमित-सकल-द्वेषदावम् । भजतु जनता बन्धुभावम् ।
वर्धताम् एकात्मता सा । सर्वथैव हि
सन्ततम् ।।
प्रबलमतुलं भारतम् ।।१।।
गलित-सकल-भ्रान्तिपटलम् । यातु
विलयं मोहजालम् ।
ज्ञानभास्कर-सुप्रभा काशतामिह
सन्ततम् ।।
प्रबलमतुलं भारतम् ।।२।।
यन्तु सरितो विमलसलिला । लसतु धरणी
विपुलसुफला ।
क्षीयतां दुर्भिक्ष्यदैन्यम् ।
सर्वथैव हि सन्ततम् ।।
प्रबलमतुलं भारतम् ।।३।।
समशूरा नीतिनिपुणाः विपदि धीरा
दीनकरुणाः ।
सन्तु शासन- रथधुरीणाः । सर्वथैव हि
सन्ततम् ।
प्रबलमतुलं भारतम् ।।४।।
तीर्थभारतम् से साभार
लेखक- श्रीधर भास्कर वर्णेकर
समर्पये जीवनम्
मातृभूमये पुण्यभूमये ! समर्पये
जीवनम् ।
सपर्पये जीवनम् सर्वथा कायं वाचं
धनम् ।।ध्रु०।।
जननि! लालितं त्वया पालितं कौमारं
कोमलम् ।
तव सेवार्थं गुणार्जनेऽहं समर्पये
विमलम् ।।
समर्पये जीवनम्० ।।१।।
त्वया पोषितं गुणगणसुभगं
प्रफुल्लमिव कमलम् ।
तव पूजार्थं समर्पयेऽहं स्वयौवनं
प्रबलम् ।।
समर्पये जीवनम्० ।।२।।
भाषण लेखन-चित्रण-कीर्तन-कवन-कला-कौशलम्
।
निरलस - तपसाऽर्जितं यदपि, ते
समर्पये सकलम् ।।
समर्पये जीवनम्० ।।३।।
नियतकर्मणा नीतिपथेन हि,
धनमिह यदुपार्जितम् । ।
गृहजन-पोषण - शेषमशेषं जननि तदपि
तेऽर्पितम् ।।
समर्पये जीवनम्० ।।४।।
नीराजन - भाजन-स्नेहसममनिशं
कणशोऽखिलम् ।
तवैवार्चने तनुचैतन्यं ज्वलतुतराम्
उज्ज्वलम् ।।
समर्पये जीवनम्० ।।५।।
तीर्थभारतम् से साभार
लेखक- श्रीधर भास्कर वर्णेकर
स्वतंत्रतादिनम्
उदयते स्वतन्त्रता- शुभदिनम् ।।ध्रु०।।
पारतन्त्र्यमय- चिरतमस्विनी ।
चित्त-वित्त-बल-बुद्धि-शोषिणी ।
कालनिशा सा याता विलयं । विकसति
नवजीवनम् ।। १ ।।
विषह्य दुर्धर-शस्त्राघातान्
समालिङ्ग्य वा कृतान्तपाशान् ।
वीरवरैरर्पितं यदर्थम् । समरे
निजजीवनम् ।।२ ।।
ग्रामे ग्रामे नगरे नगरे । पथि पथि
सदने मठे मन्दिरे ।
ध्वजारोपणं भवतु सहर्षम् । ध्वनतु
विजयगर्जनम् ।।३ ।।
स्वदेशभाषा – समुच्चारणम्। स्वधर्म-संस्कृति
तत्त्वाचरणम् ।
भूयात् स्वदेशभक्तिप्रवणम् । आमरणं
जीवनम् ।।४।।
तीर्थभारतम् से साभार
लेखक- श्रीधर भास्कर वर्णेकर
वर्धतां भारतीयता
वर्धतां भारते देशे भारतीयता ।
महती भारतीयता ।।ध्रु०।।
मुखे मुखे सा वाणी । सुसंस्कृता
पुरातनी ।
प्रकाशमेतु भाषणेषु ।
स्वत्त्वनिष्ठता ।।
महती भारतीयता ।।१।।
जने-जने सा नीतिः । सात्त्विकी च
शाश्वती ।
प्रकाशमेतु वर्तनेषु । नीतिनिष्ठता
। ।
महती भारतीयता ।।२।।
कुले कुले सा रीती । रघुकुल इव
सत्त्ववती ।
प्रकाशमेतु चरितेषु रीतिनिष्ठता ।।
महती भारतीयता ।।३।।
आस्तिकता निजधर्मे । परमास्था
परधर्मे ।
प्रकाशमेतु सकलेषु । भृशमुदारता ।।
महती भारतीयता ।।४।।
तीर्थभारतम् से साभार
लेखक- श्रीधर भास्कर वर्णेकर
ध्येयसाधना चिरं वर्धताम् ।।ध्रु०।।
जगदखिलं कुर्वती पावनम्
त्रस्तहृदयमाशापरिपूर्णम् ।
भारतीय-संस्कृति-विज्ञानम्
गङ्गाधाराऽनिशं प्रवहताम् ।।१ ।।
अनया सम्प्रेरितो जनोऽयम्
क्रियात् तनुमनोधनमिह हव्यम् ।
देशभक्तिसुव्रतं च भव्यम्
अगणितान् आघातान् सहताम् ।।२।।
भीतिरिमान् नो नैव स्पृशतु
स्वार्थलालसा न विचालयतु ।
विशुद्धहृदयं प्रगतिर्भवतु
जगद् धन्यवादान् सन्तनुताम् ।।३।।
जीवनपुष्पं समर्प्य चरणे
मातृभूमितो वरमिमं वृणे ।
वैभवममृतं तवाऽस्तु भुवने
आस्ता देहोऽयं वा माऽऽस्ताम् ।।४।।
तीर्थभारतम् से साभार
लेखक- श्रीधर भास्कर वर्णेकर
(संचलन -गीतम्)
शक्तिसम्भृतम् । युक्तिसम्भृतम् ।
शक्ति - युक्ति सम्भृतम् । भवतु
भारतम् ।।ध्रु०।।
शस्त्रधारकम् । शास्त्रधारकम् ।
शस्त्र-शास्त्र-धारकम् भवतु भारतम्
।।१ ।।
नीतिसंस्कृतम् । रीतिसंस्कृतम् ।
नीति- रीति-संस्कृतम् । भवतु भारतम्
।।२।।
कर्मनैष्ठिकम् । धर्मनैष्ठिकम् ।
कर्म-धर्म-नैष्ठिकम् । भवतु भारतम्
।।३।।
भुक्तिसाधकम् । मुक्तिसाधकम् ।
भुक्ति-मुक्तिसाधकम् । भवतु भारतम् ।।४।।
तीर्थभारतम् से साभार
लेखक- श्रीधर भास्कर वर्णेकर
भुवनमण्डले नवयुगमुदयतु
मातृगीतिका
गीत-रचना तथा स्वर-संयोजना : डॉ. हरेकृष्ण-मेहेरः
= = = = = = = = = = = = =
जयतु जननी जन्मभूमि:
पुण्यभुवनं भारतम्।
जयतु जम्बू-द्वीपमखिलं
सुन्दरं धामामृतम्।
पुण्यभुवनं भारतम्॥
धरित्रीयं सर्वदात्री
शस्यसुफला शाश्वती।
रत्नगर्भा कामधेनु:
कल्पवल्ली भास्वती।
विन्ध्य-भूषा सिन्धु-रशना
शिखा-हिमगिरि शर्मदा।
रम्य-गंगा-यमुनया सह महानद्यथ
नर्मदा।
कर्म-तपसां सार्थ-तीर्थं
प्रकृति-विभवालंकृतम्॥ जयतु…॥
आकुमारी-हिमगिरेर्नो लभ्यते
सा सभ्यता।
एक-मातु: सुता: सर्वे भाति
दिव्या भव्यता।
यत्र
भाषा-वेष-भूषा-रीति-चलनैर्विविधता।
तथाप्येका ह्याद्वितीया
राजते जातीयता।
ऐक्य-मैत्री-साम्य-सूत्रं
परम्परया सम्भृतम्॥ जयतु…॥
आत्मशिक्षा-ब्रह्मदीक्षा-ज्ञानदीपैरुज्ज्वलम्।
योग-भोग-त्याग-सेवा-शान्ति-सुगुणै:
पुष्कलम्।
यत् त्रिरंग-ध्वजं विदधत् वर्षमार्षं विजयते।
सार्वभौमं लोकतन्त्रं
धर्मराष्ट्रं गीयते।
मानवानां-प्रेमगीतं
विबुध-हृदये झंकृतम्॥ जयतु…॥
-हरेकृष्ण मेहेर:
मातृगीतिका
गीत-रचना तथा स्वर-संयोजना : डॉ.
हरेकृष्ण-मेहेरः
(मातृगीतिकाञ्जलिः-काव्यतः )
= = = = = = = = = = = = =
जयतु जननी जन्म-भूमी
जयतु जननी जन्म-भूमी
भव्य-भुवनं भारतम्,
विजयतां नो वन्दनीयं
सुन्दरं धामामृतम्,
भव्य-भुवनं भारतम् ॥ (ध्रुवम्)
धरित्रीयं श्यामला,
कामधेनुः कोमला ।
रत्न-गर्भा शाश्वती,
कल्प-वल्ली भास्वती ।
विन्ध्य-भूषा सिन्धु-रशना
हिमगिरि-शिखा शर्मदा,
रम्य-गङ्गा-सङ्ग-यमुना महानदीह
नर्मदा ।
कर्म-तपसां सार्थ-तीर्थं
प्रकृति-विभवालङ्कृतम्,
विजयतां नो वन्दनीयं सुन्दरं
धामामृतम् ।
भव्य-भुवनं भारतम् ॥ (१)
बिभर्त्ति भूति-सम्पदम्,
राष्ट्रमिदं हि शं-पदम् ।
वैरि-लोचन-बाष्पदम्,
सत्कलाया आस्पदम् ।
सांस्कृतिक्या एकतायाः पुञ्जिता
सञ्जीवनी,
मङ्गलमयी रङ्ग-ललिता निखिल-सुखदा
लेखनी ।
प्रेम-जगतां जैत्र-गीतं विबुध-हृदये
झङ्कृतम्,
विजयतां नो वन्दनीयं सुन्दरं
धामामृतम् ।
भव्य-भुवनं भारतम् ॥ (२)
साभ्युदयता-द्योतिनी,
सदाचार-विवर्द्धिनी ।
लभ्यते सा सभ्यता,
भाति दिव्या नव्यता ।
चतुर्वर्गद-शास्त्र-मार्गा यत्र
विद्या विद्यते,
विश्व-मध्ये यदध्यात्मं तत्त्व-सारं
कीर्त्त्यते ।
भारतीये मूल-मन्त्रे जयति सत्यं
नानृतम्,
विजयतां नो वन्दनीयं सुन्दरं
धामामृतम् ।
भव्य-भुवनं भारतम् ॥ (३)
भूमिरियं सुचर्चिता,
धीर-वीरैरर्चिता ।
प्राच्य-परिचय-गौरवा,
शुभा प्रतिभा-वैभवा ।
यत्र
भाषा-वेष-भूषा-रीति-चलनै-र्विविधता,
तथाप्येका दीप्यमाना राजते जातीयता
।
एक-मातुः सुताः सर्वे भ्रातृ-साम्यं
सत्कृतम्,
विजयतां नो वन्दनीयं सुन्दरं
धामामृतम् ।
भव्य-भुवनं भारतम् ॥ (४)
स्वार्जितैरूर्जस्वलम्,
ज्ञान-दीपैरुज्ज्वलम् ।
शान्त्यहिंसा-सद्बलम्,
त्याग-सेवा-पुष्कलम् ।
यत् त्रिरङ्गं ध्वजं विदधद्
वर्षमार्षं पूज्यते,
लोकतन्त्रं सार्वभौमं स्वीय-भूम्ना
मान्यते ।
ऐक्य-मैत्री-भाव-सूत्रं परम्परया
सम्भृतम्,
विजयतां नो वन्दनीयं सुन्दरं
धामामृतम् ।
भव्य-भुवनं भारतम् ॥ (५)
यद् “वसुधा कुटुम्बकम्”,
निगदितं दिग्दर्शकम् ।
अम्बर-चुम्बि-चुम्बकम्,
सकल-मानस-कर्षकम् ।
मानविकता-मानयित्री यत्र
वागविनश्वरा,
स्वर्ण-वर्णा प्रीति-पूर्णा
महामहिमा सुस्वरा ।
विश्व-बन्धो-र्मधुर-गन्धं यशो
यस्मिन् विस्तृतम्,
विजयतां नो वन्दनीयं सुन्दरं
धामामृतम् ।
भव्य-भुवनं भारतम् ।
भारतम्,
भारतम्, भारतम् ॥ (६)
= = = = = = = =
(इयं गीतिका प्रायः
रूपक-ताल-मध्य-लयेन परिवेषणीया)
संस्कृति-गीतिका
गीत एवं स्वर-रचना : डा. हरेकृष्ण
मेहेर
*********
भारत-भारती-गीतिका
गीत-रचना तथा स्वर-रचना : डॉ.
हरेकृष्ण-मेहेरः
(‘मातृगीतिकाञ्जलि:’ - गीतिकाव्यात् समानीता )
= = = = = = = = = = = =
विजयतां नो मातृभूमी भारतम्
विजयतां नो मातृभूमी भारतम्,
जयतु भारत-भारती नो
वेदभाषा संस्कृतम्,
लोकभाषा संस्कृतम् ॥ (ध्रुवम्)
*
साङ्गमखिलं वाङ्मयं यत्
सर्व-विद्या-शास्त्र-रुचिरम्,
अव्यया सा दिव्य-सम्पत्
सुप्रतिभया भाति सुचिरम् ।
भूतलेऽस्मिन् सभ्यतायाः सारभूतं
निःसृतम्,
जयतु भारत-भरती नो वारयन्ती
दुष्कृतम् ।
लोकभाषा संस्कृतम् ॥ (१)
*
भाति वाल्मीकीय-रचना
व्यास-सेव्या पावनी सा,
देव-संस्कृति-गौरव-धना
कालिदासोद्भावनी सा ।
मानविकता- भव्य-काव्यं भावुकैः
समुदाहृतम्,
जयतु भारत-भारती नो विदधती
गीतामृतम् ।
लोकभाषा संस्कृतम् ॥ (२)
*
काल-जयिनी कला-रत्ना
वर्ण-माल्या सुकल्याणी,
नित्य-नूत्ना निःसपत्ना
सर्वदा गीर्वाण-वाणी ।
यशो यस्या विमल-विशदं विश्व-भुवने
स्वीकृतम्,
जयतु भारत-भारती नो विबुध-मनसां
निर्वृतम् ।
लोकभाषा संस्कृतम् ॥ (३)
*
शुद्ध-पद्धति- सिद्ध-वेषा
सुधा-मधुरा पुण्य-धारा,
सा हि भाषा-जनन्येषा
सरस-धन्या सुसम्भारा ।
सपाश्चात्त्यै-र्विपश्चिद्भि-
र्मुक्त-कण्ठै-र्व्याहृतम्,
जयतु भारत-भारती नो महाजनैः
समादृतम् ।
लोकभाषा संस्कृतम् ॥ (४)
*
आर्य-धाम्ना समाम्नाता
सहृदयानां मोदिनीयम्,
मुख्य-भाषा सुविख्याता
शान्ति-समता- बोधिनीयम् ।
देश-संहति- विधौ मैत्री-व्रतं यया
सदा धृतम्,
जयतु भारत-भारती नो भ्रातृ-भावैः
संस्मृतम् ।
लोकभाषा संस्कृतम् ॥ (५)
= = = = = = = = = = =
(इति भारत-भारती-गीतिका)
*
[गीतिकेयं प्रायः दीपचन्दी-तालस्य
अथवा रूपक-तालस्य
अथवा कहरवा-तालस्य मध्य-लयेन
परिवेषणीया ।]
* * * * *
विजयतेतराम् ‚ॐकार-भारती,
संस्कार-भारती ।
विजयतेतराम् ‚ॐकार-भारती, संस्कार-भारती ।
शुचि-वर्णम्,
अन्तःकरणम्,
भुवि भव्या प्रतिभा विभास्वती ।
विजयतेतराम् ‚ॐकार-भारती, संस्कार-भारती ॥ (ध्रुवम्)
*
गुण-समुज्ज्वला सौम्या सुजला
भारत-जननी ;
वैभव-पूर्णा मधुराभरणा भुवन-पावनी ।
सुनिर्मला,
रम्योर्मि-चला,
इह गङ्गा यमुना सरस्वती ।
विजयतेतराम् ‚ॐकार-भारती, संस्कार-भारती ॥ (१)
*
विश्व-विश्रुता श्रुतिरनवद्या
विद्या सकला ;
चर्चित-विबुधा ललिता विविधा
प्रिय-चारु-कला ।
विराजते,
निखिल-भारते,
परमार्या परम्परा महती ।
विजयतेतराम् ‚ॐकार-भारती, संस्कार-भारती ॥ (२)
*
सङ्गीत-सुधा सङ्गत-रङ्गा जन-मनोहरा ;
प्रसरति नित्यं नृत्य-माधुरी
रस-राग-भरा ।
चित्र-कला,
सुपवित्र-फला,
प्रति-हृदयं प्रमुदं वितन्वती ।
विजयतेतराम् ‚ॐकार-भारती, संस्कार-भारती ॥ (३)
*
शिव-सङ्कलपा शिल्प-चातुरी वाङ्मयाङ्किता
;
स्थापत्य-दिशा मन्दिर-माला
समभिनन्दिता ।
सुरञ्जिनी,
ताप-भञ्जिनी,
चिर-सुभगा शुभ-कीर्त्ति-व्रतती ।
विजयतेतराम् ‚ॐकार-भारती, संस्कार-भारती ॥ (४)
*
जीवन-धारा विगत-विकारा वहतु सौख्यदा
;
मानवताया ज्योति-र्दिव्यं लसतु
सर्वदा ।
जागरणे,
कर्माचरणे,
इह सुजनो महतां तपोव्रती ।
विजयतेतराम् ‚ॐकार-भारती, संस्कार-भारती ॥ (५)
*
संहति-सूत्रा भारत-पुत्रा
मैत्री-भरणे ;
शान्ति-भावना धार्या नियतं
पर्यावरणे ।
मातृ-पदे,
मङ्गलास्पदे,
प्रणति-र्नो नितरां भक्तिमती ।
विजयतेतराम् ‚ॐकार-भारती, संस्कार-भारती ॥ (६)
=====
(इयं गीतिका कहरवा-ताल-मध्यलयेन
परिवेषणीया ।)
* देश-गीतिका *
गीत-रचना तथा स्वर-रचना : डा.
हरेकृष्ण-मेहेरः
('मातृगीतिकाञ्जलिः’ -काव्यतः)
= = = = = = = = = = = = = = =
भारत-माता परम-नमस्या विजयते
भारत-माता परम-नमस्या विजयते,
स्वतन्त्रताया रण-वीराणां
सफल-तपस्या विजयते ।
परम-नमस्या विजयते ॥ (ध्रुवम्)
*
अम्बुधि-विधौत-सुमधुर-चरण-विलासा,
गङ्गा-सलिले सलील-सुललित-हासा ।
कुसुमारामे रसभर-सुरभि-समीरा,
तरुवर-पुञ्जे रञ्जित-मञ्जु-शरीरा ।
विहङ्ग-ताने मङ्गल-गाने
श्यामल-शस्या विजयते ।
परम-नमस्या विजयते ।
भारत-माता परम-नमस्या विजयते ॥ (१)
*
अखण्ड-भूमी मण्डित-विपुल-श्रीमा,
कुमारिकातो महती हिमगिरि-सीमा ।
वर्णिल-सुमनोमाला सौम्या प्रथिता,
भारतीयता-राष्ट्रिय-सूत्र-ग्रथिता ।
ऐक्य-विताने प्रिय-सन्ताने
वृत-वरिवस्या विजयते ।
परम-नमस्या विजयते ।
भारत-माता परम-नमस्या विजयते ॥ (२)
*
विदलित-वैरा वीर-प्रवरा धन्या,
सेना-त्रितयी विभाति जगत्यनन्या ।
यत्र पताका स्वान्ते
शान्ति-विधात्री,
त्याग-सुमैत्री-समता-मोदित-गात्री ।
असौ त्रिरङ्गा प्रेम-तरङ्गा
ससौमनस्या विजयते ।
परम-नमस्या विजयते ।
भारत-माता परम-नमस्या विजयते ॥ (३)
*
सुन्दर-मन्दिर-वृन्दै-र्विशेष-वेषा,
निसर्ग-सर्गे सराग-रङ्गोन्मेषा ।
स्वर्ग-सौख्यदा ख्यातालेख्य-निधाना,
महीयसीयं यशःपीयूष-पाना ।
कर्म-साधने शर्म-वर्धने
भुवां प्रशस्या विजयते ।
परम-नमस्या विजयते ।
भारत-माता परम-नमस्या विजयते ॥ (४)
*
यत्र विचित्रा पवित्र-पूजित-वसुधा,
सदानवद्या विद्याराधित-विबुधा ।
विज्ञान-कला-प्रज्ञा-वैभव-भव्या,
कलितालोका लोके मानयितव्या ।
सुगुणाधारा संस्कृति-धारा
विमल-यशस्या विजयते ।
परम-नमस्या विजयते ।
भारत-माता परम-नमस्या विजयते ॥ (५)
*
समान-मनसां सहभावत्वं सततम्,
संहति-मन्त्रः परमं ज्योति-र्नियतम्
।
अनेक-मार्गा गम्याः परमस्माकम्,
समं हि लक्ष्यं रक्ष्यं नयेन साकम्
।
मानवताया रम्य-शतदलं
हृदय-सरस्या विजयते ।
परम-नमस्या विजयते ।
भारत-माता परम-नमस्या विजयते ॥ (६)
* * * * * *
[इयं गीतिका प्रायः
कहरवा-ताल-मध्यलयेन परिवेषणीया ।]
भारतं विभा-रतम्
गीति-रचना तथा स्वर-रचना :
डा. हरेकृष्ण-मेहेरः
= = = = = =
भारतं विभा-रतम्,
अविरतं नमाम तम् ।
देशमात्मगौरवं चिर-नवं दधाम तम् ॥
(ध्रुवम्)
*
भारतीय-चेतना,
एकता-निकेतना ।
विश्वविदित-दर्शना,
हृदय-दिव्य-भावना ।
शोभितं सुगर्भितं सुरभितं महाव्रतम्,
देशमात्मगौरवं चिर-नवं दधाम तम् ॥
(१)
*
भ्रातृभाव-भास्वरा,
बन्धुरा वसुन्धरा ।
भारती ऋतम्भरा,
सम्पदां परम्परा ।
पावनं तपोवनं स्वभुवनं समुन्नतम्,
देशमात्मगौरवं चिर-नवं दधाम तम् ॥
(२)
*
दिग्-दिगन्त-नर्त्तिता,
यस्य भव्य-मूर्त्तिता ।
सारतत्त्व-कीर्त्तिता,
जनहिते प्रवर्त्तिता ।
पूजितं सभाजितं रिपुजितं नमाम तम्,
निर्भयं नुमो वयं मधुमयं दधाम तम् ।
देशमात्मगौरवं चिर-नवं नमाम तम्,
चिर-नवं दधाम तम् ॥ (३)
=====
(इयं गीति: दादरा-ताल-मध्यलयेन
परिवेषणीया ।)
====
‘शिशु-गीतिका’
गीत-रचना तथा स्वर-संयोजना : डॉ.
हरेकृष्ण-मेहेरः
(‘मातृगीतिकाञ्जलिः’- काव्यात् गृहीता)
= = = = = = = =
पश्य भास्वरं
पश्य भास्वरं
रूपमैश्वरं
सुकुमारे शिशु-वदने
सुविशद-सुन्दर-रदने ॥ (ध्रुवम्)
*
स्वर्गानन्दं भुवि सत्यम्,
दाम्पत्य-फलं तदपत्यम् ।
प्रेमलता-
प्रफ़ुल्लता
समुच्छला तनु-नदने ।
पश्य भास्वरं
रूपमैश्वरं
सुकुमारे शिशु-वदने ॥ (१)
*
अव्यक्ताक्षर-रमणीयम्,
हसितं मधुरं स्मरणीयम् ।
कोमलता
निर्मलता
विलसति दशनच्छदने ।
पश्य भास्वरं
रूपमैश्वरं
सुकुमारे शिशु-वदने ॥ (२)
*
सरस्वती मधु झङ्कारम्,
तनुते सुललितमविकारम् ।
सुदिव्यता
पवित्रता
नन्दति मन्दं गदने ।
पश्य भास्वरं
रूपमैश्वरं
सुकुमारे शिशु-वदने ॥ (३)
*
अलक्ष्य-लब्धं त्वनधीतम्,
रुदिते मुदिते सङ्गीतम् ।
निश्छलता
चञ्चलता
लघु-रूपायित-मदने ।
पश्य भास्वरं
रूपमैश्वरं
सुकुमारे शिशु-वदने ॥ (४)
*
प्रति-प्रतीकं निर्व्याजम्,
रम्यत्वं विभु-रचनाजम् ।
अबोधता
विदग्धता
वसति सुधामय-सदने ।
पश्य भास्वरं
रूपमैश्वरं
सुकुमारे शिशु-वदने ॥ (५)
= = = = = =
(इति शिशु-गीतिका)
[इयं गीतिका प्रायः कहरवा-ताल-मध्यलयेन परिवेषणीया]
अति सुन्दर
जवाब देंहटाएं